Կապանի երկրագիտական թանգարանը հիմնադրվել է 
1969 թվականին՝ նպատակ ունենալով պահպանել, ուսումնասիրել և հանրությանը ներկայացնել Սյունիքի տարածաշրջանի հարուստ պատմական և մշակութային ժառանգությունը։ Այն այսօր համարվում է Կապանի ամենահետաքրքիր և արժեքավոր մշակութային կենտրոններից մեկը։
Թանգարանը ոչ միայն ցուցադրության վայր է, այլև գիտական կենտրոն․ այստեղ իրականացվում են 
հնագիտական և պատմագիտական հետազոտություններ, կազմակերպվում են գիտաժողովներ, թեմատիկ միջոցառումներ և կրթական ծրագրեր։
ՑուցադրություններըԹանգարանը զբաղեցնում է երկու հարկ՝ յուրաքանչյուրը ներկայացնելով Սյունիքի պատմության տարբեր դարաշրջաններ․
- Առաջին հարկում այցելուները կարող են ծանոթանալ Սյունիքի 19–20-րդ դարերի պատմությանը՝ հայ–թաթարական բախումներին, Առաջին համաշխարհային պատերազմին, Զանգեզուրի գոյամարտին վերաբերող նյութերին, ինչպես նաև տեսնել այդ ժամանակների նամակներ, անձնական իրեր և հազվագյուտ փաստաթղթեր։
 - Երկրորդ հարկը ամբողջությամբ նվիրված է հնագիտությանը։ Այստեղ ներկայացված են հին կավանոթներ, քարե գործիքներ, զարդեր, և Սյունիքի տարածքում հայտնաբերված եզակի հնագիտական գտածոներ։