Ճակատեն գյուղ
📸 Ին՞չ տեսնել
Ճակատեն — Սյունիքի հնագույն բնակավայրերից մեկը՝ գտնվում է Բաղաց լեռների արևելքի տակ, ծովի մակարդակից 1100 մետր բարձրության վրա և Կապանից ընդամենը շուրջ 10 կմ հեռավորության վրա։ Տաթեւի վանքի վաղ միջնադարյան հարկացուցակում հիշատակված է Գիլաբերդ գավառի նույն տասներկու գյուղերի թվում՝ հարկ՝ 1200 բեռ։
Պատմության մեջ առաջին անգամ հիշատակվում է վաղ միջնադարում, իսկ 17-րդ դարի վերջին՝ Իրանից տեղահանված Աղագուլյանների եւ Կարախանյանների ընտանիքների կողմից վերաբնակեցվել է՝ ըստ ավանդույթի՝ կոչվել «ճակատը տես» (“Ճակատեն”) որպես “հարավից” եկողների անվանում։ Գյուղը ժամանակի ընթացքում տեղափոխվել է ներկայիս վայր (19-րդ դարի սկիզբ) անվտանգության նկատառումներով՝ թուրքերի եւ վայրի արարածների՝ հատկապես արջերի ճնշման պատճառով։
- Այցելեք Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցին՝ պատմական ու հոգևոր նշանակություն ունեցող վայր,
- Գտեք մատաղ կամ մոմավառության սրբասրբ ծառերը՝ ինքնատիպ քաղաքակրթության և բնության զարմանալի սինթեզ,
- Արահետներով շրջեք՝ ճանաչելով բնաշխարհը, բույսերը, կենդանիները,
- Անհոգ տրամադրությամբ հիանաք լեռնային տեսարաններով, հնագույն պատմությունների հետ սերտ կապված դրվագներով՝ Ճակատենի պատմությամբ եւ բնությամբ խորանալու համար:
Ճակատեն — Սյունիքի հնագույն բնակավայրերից մեկը՝ գտնվում է Բաղաց լեռների արևելքի տակ, ծովի մակարդակից 1100 մետր բարձրության վրա և Կապանից ընդամենը շուրջ 10 կմ հեռավորության վրա։ Տաթեւի վանքի վաղ միջնադարյան հարկացուցակում հիշատակված է Գիլաբերդ գավառի նույն տասներկու գյուղերի թվում՝ հարկ՝ 1200 բեռ։
Պատմության մեջ առաջին անգամ հիշատակվում է վաղ միջնադարում, իսկ 17-րդ դարի վերջին՝ Իրանից տեղահանված Աղագուլյանների եւ Կարախանյանների ընտանիքների կողմից վերաբնակեցվել է՝ ըստ ավանդույթի՝ կոչվել «ճակատը տես» (“Ճակատեն”) որպես “հարավից” եկողների անվանում։ Գյուղը ժամանակի ընթացքում տեղափոխվել է ներկայիս վայր (19-րդ դարի սկիզբ) անվտանգության նկատառումներով՝ թուրքերի եւ վայրի արարածների՝ հատկապես արջերի ճնշման պատճառով։
1830-ական թվականներին Ղարադաղից և նույնիսկ Հունաստանից միգրացիաներով բնակեցվել՝ զարգացման է հասել։ Վարչական տվյալներով՝ բնակչությունը օգտագործել է տարբեր տարիներին մ․թ․ – օրինակ՝ 1831-ին 78, 1908-ին՝ 509, 1931-ին՝ 745, 1979-ին՝ 188 մարդ։ ԽՍՀՄ տարիներին գյուղում զարգացել են անասնապահությունն, հացահատիկի, ծխախոտի և շերամապահության արդյունաբերությունը։
Այստեղ գտնվում է 10-րդ դարի Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցին, հին բրոնզեդարյան դամբարաններ՝ պիտի-քանտաբառներ, 17-րդ դարի վերակառուցված ուղղաթեք կամուրջներ, 1911-ին կառուցված դպրոց՝ Հովհաննես Ղարախանյանի բարերարությամբ visitkapan.am։ Եկեղեցու մոտ են սրբասուրբ ձողեր (աղոթավայր բնության պաշտամունքով), որտեղ ավանդություն է, որ ծառերը սրբացել են տարօրինակ դեպքից հետո ու դարձել են մոմավառության վայր։
Այսօր Ճակատեն–Կապան ճանապարհի ճակատում՝ որոշ հատվածներում, ադրբեջանական նկատմամբ վերահսկողության խնդիրներ կան, մասնավորապես անցակետեր, որոնք խոչընդոտում են բլոգիստին կամ զբոսաշրջիկին ժամանելու եւ թողնում գյուղը դժվար կապի մեջ։
Թերևս, այս պայմաններում բնությունն ու հաշտությունը առաջնային են՝ միլով ներգրավության փոխարեն։
Այստեղ գտնվում է 10-րդ դարի Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցին, հին բրոնզեդարյան դամբարաններ՝ պիտի-քանտաբառներ, 17-րդ դարի վերակառուցված ուղղաթեք կամուրջներ, 1911-ին կառուցված դպրոց՝ Հովհաննես Ղարախանյանի բարերարությամբ visitkapan.am։ Եկեղեցու մոտ են սրբասուրբ ձողեր (աղոթավայր բնության պաշտամունքով), որտեղ ավանդություն է, որ ծառերը սրբացել են տարօրինակ դեպքից հետո ու դարձել են մոմավառության վայր։
Այսօր Ճակատեն–Կապան ճանապարհի ճակատում՝ որոշ հատվածներում, ադրբեջանական նկատմամբ վերահսկողության խնդիրներ կան, մասնավորապես անցակետեր, որոնք խոչընդոտում են բլոգիստին կամ զբոսաշրջիկին ժամանելու եւ թողնում գյուղը դժվար կապի մեջ։
Թերևս, այս պայմաններում բնությունն ու հաշտությունը առաջնային են՝ միլով ներգրավության փոխարեն։